1. Request Headers (Headerهای درخواست):
-Host: نشان‌دهنده‌ی دامنه‌ی مقصد.
-User-Agent: اطلاعات مرورگر یا نرم‌افزار ارسال‌کننده.
-Accept: نوع‌های ممکنی از پیام‌های مورد قبول برای دریافت.
-Accept-Language: زبان‌های مورد قبول برای دریافت.
-Accept-Encoding: روش‌های ممکن برای فشرده‌سازی پیام.
-Connection: نحوه‌ی برقراری ارتباط (مثلاً "keep-alive" برای ارتباط دائمی).
-Authorization: احراز هویت کاربر.
2. Response Headers (Headerهای پاسخ):
-HTTP/1.1 200 OK: کد و توصیف وضعیت پاسخ.
-Date: تاریخ صدور پاسخ.
-Server: نام سرور مقصد.
-Content-Type: نوع محتوای پیام.
-Content-Length: طول محتوای پیام (به بایت).
-Cache-Control: دستورات مربوط به کش‌سازی.
-Location: اگر درخواست به مقصد دیگر هدایت شده باشد.
این تعدادی از Headerهای معمول در پروتکل HTTP هستند. برای استفاده از آنها در یک درخواست یا پاسخ، شما می‌توانید آنها را به صورت key-value به هدرهای درخواست یا پاسخ اضافه کنید.
مثال:
```
GET /index.html HTTP/1.1
Host: www.example.com
User-Agent: Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)
Accept: text/html,application/xhtml+xml,application/xml;q=0.9,image/webp,*/*;q=0.8
Accept-Language: en-US,en;q=0.5
Accept-Encoding: gzip, deflate
Connection: keep-alive
Authorization: Basic QWxhZGRpbjpvcGVuIHNlc2FtZQ==
```
لطفاً توجه داشته باشید که این فقط یک مثال است و Headerهای مختلف می‌توانند در درخواست‌ها و پاسخ‌ها وجود داشته باشند.
3. General Headers (Headerهای عمومی):
-Cache-Control: مشخص می‌کند چگونه می‌خواهید کنترل کش‌سازی را انجام دهید.
-Pragma: نقش مشابه Cache-Control دارد و برای سازگاری با نسخه‌های قدیمی‌تر HTTP استفاده می‌شود.
-Trailer: نشان‌دهنده‌ی هدرهایی است که در انتهای بدنه‌ی پیام قرار دارند.
4. Entity Headers (Headerهای موجودیت):
-Content-Type: نوع محتوا که اغلب با MIME type مشخص می‌شود (مثلاً "application/json" یا "text/html").
-Content-Length: طول محتوای پیام (به بایت).
-Content-Encoding: نوع فشرده‌سازی برای محتوا (مثلاً "gzip" یا "deflate").
-Content-Language: زبان محتوا.
-Content-Disposition: تنظیمات مربوط به نحوه‌ی نمایش و دانلود محتوا.
این توضیحات تعدادی از Headerهای اصلی در HTTP را فراهم می‌کند. Headerهای HTTP می‌توانند در درخواست‌ها و پاسخ‌ها برای تبادل اطلاعات میان کلاینت و سرور استفاده شوند. هر Header دارای نقش و وظیفه‌ی خود در ارتباط HTTP دارد و با تنظیم مقادیر مناسب می‌توان کنترل دقیقی بر رفتار و محتوای ارسالی و دریافتی داشت.
5. Request Headers (Headerهای درخواست):
-Referer: نشان‌دهنده‌ی منبعی است که به این درخواست ارجاع داده است.
-User-Agent: شامل اطلاعات مرورگر و سیستم عامل مشتری است.
-Cookie: اطلاعات مرتبط با کوکی‌ها برای شناسایی کاربر.
6. Response Headers (Headerهای پاسخ):
-Last-Modified: تاریخ آخرین تغییر در محتوای منبع.
-ETag: نشان‌دهنده‌ی نسخه‌ی منبع با استفاده از مقدار هش (hash).
-Set-Cookie: برای تنظیم یک یا چند کوکی در مرورگر کاربر.
اطلاعات دقیقتر درباره‌ی هر Header و نحوه‌ی استفاده از آنها معمولاً در مستندات HTTP/HTTPS ساده‌ی شده یا پروتکل‌های وابسته موجود است. همچنین، توسعه‌دهندگان و مدیران سرور باید به مرورگرها و کاربران نیازهای خاص خود را با استفاده از این Headerها تنظیم کنند.
ترمینولوژی امنیتی در Headerهای HTTP به منظور تقویت امنیت ارتباطات و جلوگیری از تهدیدهای مختلف از جمله حملات نفوذ و جرقه‌گیری (Clickjacking) مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه، تعدادی از مهمترین Headerهای امنیتی HTTP را تشریح می‌کنم:
1. HTTP Strict Transport Security (HSTS):
- این Header به مرورگر اعلام می‌کند که ارتباط باید از طریق HTTPS برقرار شود. این اجباری برای ارتباط امن باعث جلوگیری از حملات نفوذی می‌شود.
2. Content Security Policy (CSP):
- CSP به وب‌سایت اجازه می‌دهد تا محدودیت‌های امنیتی برای منابع بارگذاری شده تعیین کند. این اقدام مانع از اجرای اسکریپت‌های خبیث و حملات XSS می‌شود.
3. X-Content-Type-Options:
- با این Header، می‌توان جلوی حملات مبتنی بر نوع محتوا را گرفت و اجازه نمی‌دهد تا مرورگر به طور خودکار نوع محتوا را تشخیص دهد.
4. X-Frame-Options:
- این Header جلوگیری از جرقه‌گیری (Clickjacking) را فراهم می‌کند. با تنظیم این Header به سرور، می‌توان تعیین کرد که وب‌سایت در یک فریم دیگر قرار نگیرد.
5. Cross-Origin Resource Sharing (CORS):
- این مکانیزم به وب‌سایت‌ها اجازه می‌دهد تا منابع خود را با دامنه‌های مختلف به اشتراک بگذارند. این کنترل ساختارهای درخواستهای متقابل ارائه می‌دهد تا حملات از دامنه‌های مختلف را محدود کند.
6. Referrer-Policy:
- این Header نشان‌دهنده‌ی اطلاعاتی است که به وب‌سایت‌ها ارسال می‌شود تا از کجا به آنها رجوع شده است. تنظیمات مختلف این Header به مدیران وب‌سایت‌ها امکان محافظت از حریم خصوصی کاربران را می‌دهد.
این Headerها تنها چند نمونه از Headerهای امنیتی در HTTP هستند. تنظیم این Headerها و اجرای استانداردهای امنیتی مناسب در وب‌سایت‌ها کمک می‌کند تا حملات مختلفی از جمله XSS، CSRF، حملات جرقه‌گیری و نفوذ به راحتی جلوگیری شود و اطلاعات کاربران محافظت شود.
با کمک معماری Headerهای امنیتی در HTTP، می‌توان مسائل امنیتی مهمی را مدیریت کرد. ادامه می‌دهم:
7. Expect-CT:
- این Header به وب‌سایت‌ها اجازه می‌دهد تا نقض‌های مرتبط با Certificate Transparency (CT) را بررسی کنند. با این کار، امکان تشخیص Certificate های نقض شده یا مشکوک را فراهم می‌کند.
8. Feature-Policy:
- این Header به وب‌سایت‌ها اجازه می‌دهد تا کنترل دقیقی بر رفتارهای مختلف مرورگرها در مورد موارد مانند دسترسی به دوربین، میکروفن و دیگر منابع را داشته باشند.
9. Public-Key-Pins (HPKP):
- این Header به وب‌سایت‌ها امکان معرفی کلیدهای عمومی ویژه‌ای که باید در SSL/TLS Certificate ها وجود داشته باشد را می‌دهد. این اقدام می‌تواند از حملات MITM (Man-in-the-Middle) جلوگیری کند.
10. Content-Security-Policy-Report-Only:
- این Header به وب‌سایت‌ها اجازه می‌دهد تا CSP را در حالت "گزارش‌دهی تنها" تنظیم کنند. این به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا اشکال‌زدایی CSP را انجام دهند بدون اینکه تغییراتی در رفتار وب‌سایت اعمال شود.
این Headerها به عنوان قسمتی از توسعه و تنظیمات امنیتی وب‌سایت‌ها به کار می‌روند تا از حملات و تهدیدات مختلف محافظت کنند. توسعه‌دهندگان و مدیران وب‌سایت‌ها باید از این ابزارها بهره‌برداری کنند و استانداردهای امنیتی را رعایت کنند تا اطلاعات و امنیت کاربران را تضمین کنند.
البته کنترل امنیتی تنها با تنظیم Headerهای مناسب انجام نمی‌شود و نیاز به اقدامات دیگری نیز دارد. ادامه تشریح موارد امنیتی می‌آید:
11. HTTP Public Key Pinning (HPKP):
- HPKP به وب‌سایت امکان می‌دهد که کلیدهای عمومی مورد اعتماد خود را به مرورگرها ارسال کند. این کار به تشخیص حملات نفوذی که توسط Certificate های معتبر انجام می‌شوند کمک می‌کند.
12. Subresource Integrity (SRI):
- این مکانیزم به وب‌سایت‌ها امکان می‌دهد تا مطمئن شوند که منابع بارگذاری شده از دامنه‌های دیگر تغییر نکرده‌اند. این اجرا ممکن است از حملات تزریق محتوا جلوگیری کند.
13. Referrer-Policy:
- این Header به وب‌سایت‌ها اجازه می‌دهد تا کنترل کنند که چگونه اطلاعات از کاربر به دامنه‌های دیگر ارسال می‌شود. این کنترل از دستیابی به اطلاعات حساس در آدرس‌های دیگر جلوگیری می‌کند.
14. X-XSS-Protection:
- این Header به مرورگر اطلاع می‌دهد که باید مکانیزم‌های جلوگیری از حملات XSS را فعال کند. این به جلوگیری از اجرای اسکریپت‌های خبیث توسط مرورگر کمک می‌کند.
15. X-Content-Type-Options:
- این Header به مرورگر اطلاع می‌دهد که نوع محتوا باید به عنوان تعیین شده توسط سرور تشخیص داده شود. این مانع از حملات نفوذی مبتنی بر نوع محتوا می‌شود.
همچنین، وب‌سایت‌ها باید به اجرای اقدامات امنیتی دیگر مانند ورود به سیستم امن، رمزنگاری داده‌ها، بروزرسانی منظم نرم‌افزارها و نظارت بر ترافیک شبکه توجه داشته باشند. امنیت وب‌سایت‌ها موضوعی پیچیده و مهم است که به تدابیر مداوم و تلاش‌های مداوم نیاز دارد.
16. Secure Cookies:
- اگر وب‌سایت از کوکی‌ها (Cookies) برای احراز هویت و انجام فرآیندهای کاربری استفاده می‌کند، باید کوکی‌ها را با استفاده از Secure flag تنظیم کند. این کار به معنی این است که کوکی‌ها تنها از طریق ارتباط HTTPS ارسال می‌شوند و از حملات جاسوسی در ترافیک شبکه جلوگیری می‌کند.
17. Frame Options:
- از سرور‌ها می‌توان خواست که فریم‌بندی وب‌سایت را در فریم‌های دیگر ممنوع کنند یا محدودیت‌هایی در این مورد تعیین کنند. این مسئله جلوی حملات جرقه‌گیری (Clickjacking) را می‌گیرد.
18. NoScript Header:
- این Header به مرورگرها اطلاع می‌دهد که اسکریپت‌های اجرایی در وب‌سایت ممنوع هستند و تنها به صورت دستی می‌توانند اجرا شوند. این به جلوگیری از حملات XSS کمک می‌کند.
19. HttpOnly and Secure Cookies:
- با تنظیم کوکی‌ها به عنوان HttpOnly و Secure، می‌توان از حملات تزریق اسکریپت و جلوگیری از تخریب کوکی‌ها محافظت کرد.
20. Server Security Headers:
- در کنار تنظیمات Headerهای کلاینت (بروی سمت مرورگر)، تنظیمات امنیتی بر روی سرور نیز حائز اهمیت است. این شامل برقراری اتصال امن (SSL/TLS) و به‌روز بودن سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای سرور می‌شود.
از Headerها و تنظیمات امنیتی مختلف برای حفاظت از وب‌سایت‌ها در مقابل حملات مختلف می‌توان استفاده کرد. اما باید توجه داشت که امنیت وب‌سایت نیازمند یک رویکرد جامع به امنیت در تمام لایه‌های برنامه و شبکه است. همچنین، به روز نگه داشتن تنظیمات امنیتی و پیگیری به‌روزرسانی‌های آنها نیز اهمیت دارد.
21. Rate Limiting:
- این رویکرد به تنظیم حداکثر تعداد درخواست‌ها در یک بازه زمانی مشخص کمک می‌کند. این جلوی حملات DDoS و حملات اسکریپت‌کردن می‌گیرد.
22. Web Application Firewall (WAF):
- استفاده از WAF به وب‌سایت‌ها امکان می‌دهد تا به تشخیص و جلوگیری از حملات امنیتی مانند SQL Injection، XSS و CSRF بپردازند.
23. Intrusion Detection and Prevention Systems (IDS/IPS):
- این سیستم‌ها به تشخیص و جلوگیری از تهدیدات امنیتی در سطح شبکه کمک می‌کنند. آنها می‌توانند به مانند تشخیص حملات DDoS و حملات شبکه کمک کنند.
24. استانداردهای امنیتی معمولی و توسعه‌دهندگان مؤسسه‌ای: توسعه‌دهندگان باید به استانداردهای امنیتی مرتبط با زبان‌ها و فریمورک‌هایی که برای توسعه‌ی وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود، پایبند باشند.
25. آموزش و آگاهی از امنیت:
- توجه کارکنان به مسائل امنیتی و ارتقاء آگاهی از تهدیدها و ممنوعیت‌ها در کلانتری‌ها ضروری است.
26. حفاظت از اطلاعات شخصی:
- اگر وب‌سایت اطلاعات شخصی کاربران را جمع‌آوری می‌کند، باید به حفاظت از این اطلاعات با استفاده از رمزنگاری و سیاست‌های حریم خصوصی توجه داشته باشد.
27. تست امنیتی:
- تست‌های امنیتی منظم برای شناسایی ضعف‌ها و آسیب‌پذیری‌ها در وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های وب ضروری است.
28. مدیریت به‌روزرسانی‌ها:
- نگهداری و به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزارها و کتابخانه‌ها برای برطرف کردن آسیب‌پذیری‌های شناخته شده ضروری است.
29. Emergency Response Plan:
- برای مقابله با تهدیدات و حوادث امنیتی، باید یک طرح اضطراری ایجاد کرد تا در صورت نیاز به مداخله فوری اقدام کنید.
30. مرورگرهای امنیتی و افزونه‌های امنیتی: مرورگرها می‌توانند به عنوان یک لایه دیگر از امنیت عمل کنند. همچنین، افزونه‌های امنیتی می‌توانند مانع حملات مشترک باشند.
مهمترین نکته این است که امنیت در وب نیازمند توجه مداوم و رویکرد چندلایه‌ای به مسائل امنیتی است. از تنظیمات Headerهای امنیتی تا مراقبت از نرم‌افزارها و سیاست‌های امنیتی مؤسسه، همه باید در کنار یکدیگر بهره‌برداری شوند تا امنیت وب‌سایت‌ها تضمین شود.