1. مفهوم Logical (منطقی):
- Logical Network:
شبکه‌ای که بر اساس ارتباطات و ارتباطات منطقی بین دستگاه‌ها تعریف می‌شود. این شبکه شامل پروتکل‌ها و طراحی منطقی برای انتقال داده‌ها می‌شود.
- Logical Topology:
توپولوژی یا نحوه‌ی ارتباط دستگاه‌ها در شبکه از منظر منطقی، بدون در نظر گرفتن جزئیات فیزیکی. این توپولوژی ممکن است مختلف از توپولوژی فیزیکی شبکه باشد.
- Logical Address:
آدرسی که به دستگاه‌ها در شبکه اختصاص می‌یابد تا ارتباطات در شبکه انجام شود. این آدرسها معمولاً در لایه‌های بالاتر مدل OSI (مانند IP آدرس) استفاده می‌شوند.
2. مفهوم Physical (فیزیکی):
- Physical Network:
شبکه‌ای که از دستگاه‌ها و اتصالات فیزیکی بین آنها تشکیل شده است. این شامل هاردویر، کابل‌ها، سوئیچ‌ها، روترها و سایر دستگاه‌های فیزیکی است.
- Physical Topology:
توپولوژی یا نحوه‌ی اتصال فیزیکی دستگاه‌ها در شبکه. این توپولوژی نمایانگر واقعیت اتصالات فیزیکی در شبکه است، مانند توپولوژی‌های ستاره، حلقه و غیره.
- Physical Address:
آدرس فیزیکی دستگاه در شبکه، مانند آدرس MAC که به طور یکتا به هر دستگاه تخصیص می‌یابد.
این مفاهیم به طور کامل از هم متفاوت هستند و هر یک نقش مهمی در طراحی و عملکرد شبکه‌های کامپیوتری ایفا می‌کنند.
توپولوژی‌های شبکه از نحوه‌ی اتصال و ترتیب دستگاه‌ها و رسانه‌ها در یک شبکه کامپیوتری مشخص می‌شوند. در ادامه، توپولوژی‌های شبکه را تشریح می‌کنم و مفاهیم "logical" و "physical" در هر یک از آنها را توضیح می‌دهم:
1. توپولوژی ستاره (Star Topology):
- مفهوم Logical:
در توپولوژی ستاره، تمام دستگاه‌ها به یک نقطه مرکزی (معمولاً یک سوئیچ یا هاب) متصل می‌شوند. ارتباطات منطقی بین دستگاه‌ها از طریق سوئیچ یا هاب انجام می‌شود.
- مفهوم Physical:
در توپولوژی ستاره، هر دستگاه به سوئیچ یا هاب اتصال دارد. اتصالات فیزیکی از دستگاه‌ها به نقطه مرکزی (سوئیچ یا هاب) صورت می‌گیرد.
2. توپولوژی حلقه (Ring Topology):
- مفهوم Logical:
در توپولوژی حلقه، دستگاه‌ها در یک حلقه قرار دارند و ارتباطات منطقی در سراسر حلقه انجام می‌شود. داده‌ها به دور حلقه منتقل می‌شوند.
- مفهوم Physical:
در توپولوژی حلقه، هر دستگاه به دستگاه‌های مجاور خود وصل است و اتصال فیزیکی در یک حلقه ایجاد می‌شود.
3. توپولوژی درختی (Tree Topology):
- مفهوم Logical:
در توپولوژی درختی، دستگاه‌ها به صورت سلسله مراتبی به یکدیگر متصل هستند. ارتباطات منطقی در سلسله مراتب شبکه به صورت درختی انجام می‌شود.
- مفهوم Physical:
در توپولوژی درختی، اتصالات فیزیکی از دستگاه‌ها به دستگاه‌های میانی (معمولاً روترها) و سپس به سوئیچ‌ها یا دستگاه‌های نهایی انجام می‌شود.
4. توپولوژی شبکه (Mesh Topology):
- مفهوم Logical:
در توپولوژی شبکه، تمام دستگاه‌ها به هم متصل هستند و ارتباطات منطقی مستقیم بین همه دستگاه‌ها وجود دارد. این توپولوژی برای ارتباطات پیچیده و امنیتی مناسب است.
- مفهوم Physical:
در توپولوژی شبکه، هر دستگاه به همه دستگاه‌های دیگر متصل است، که می‌تواند تعداد زیادی اتصال فیزیکی را نیاز داشته باشد.
همچنین، مفاهیم "logical" و "physical" در مورد دیگر توپولوژی‌های مانند توپولوژی پیکانی (Bus)، توپولوژی هیبریدی (Hybrid) و توپولوژی حلقه مجزا (Dual Ring) نیز قابل تطبیق هستند، اما برای سادگی، این چهار توپولوژی اصلی تشریح شده‌اند.
به تشریح توپولوژی Bus و Hybrid می‌پردازم و مفاهیم "logical" و "physical" در هر یک از این توپولوژی‌ها را توضیح می‌دهم:
1. توپولوژی پیکانی (Bus Topology):
- مفهوم Logical:
در توپولوژی پیکانی، تمام دستگاه‌ها به یک کابل مشترک متصل می‌شوند. ارتباطات منطقی بین دستگاه‌ها از طریق اشتراک کابل انجام می‌شود. داده‌ها به طور متوالی از یک دستگاه به دستگاه دیگر انتقال می‌یابند.
- مفهوم Physical:
در توپولوژی پیکانی، تمام دستگاه‌ها به کابل اصلی (معمولاً کابل کواکسیال) متصل می‌شوند. اتصالات فیزیکی از دستگاه‌ها به کابل اصلی صورت می‌گیرد.
2. توپولوژی هیبریدی (Hybrid Topology):
- مفهوم Logical:
توپولوژی هیبریدی یک ترکیب از دو یا چند توپولوژی مختلف است، مانند ستاره و شبکه یا درخت و شبکه. ارتباطات منطقی در هر بخش از توپولوژی هیبریدی بر اساس توپولوژی انتخاب شده در آن بخش انجام می‌شود.
- مفهوم Physical:
در توپولوژی هیبریدی، اتصالات فیزیکی بر اساس ترکیب توپولوژی‌های مختلف در شبکه صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، از اتصالات فیزیکی متنوعی برای انتقال داده‌ها در بخش‌های مختلف از شبکه استفاده می‌شود.
در توپولوژی پیکانی (Bus)، ارتباطات منطقی بر اساس اشتراک کابل انجام می‌شود و تمام دستگاه‌ها به کابل مشترک متصل هستند. در توپولوژی هیبریدی (Hybrid)، ترکیب‌های مختلف از توپولوژی‌ها و اتصالات فیزیکی برای ایجاد یک شبکه متناسب با نیازهای خاص استفاده می‌شود. هر دو توپولوژی از جلبه‌های منحصر به فردی برخوردارند و برای موارد خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در این مکالمه، توپولوژی‌های مختلف شبکه کامپیوتری را مورد بررسی قرار دادیم. در توپولوژی ستاره، دستگاه‌ها به یک نقطه مرکزی متصل هستند و ارتباطات منطقی از طریق این نقطه مرکزی انجام می‌شود. در توپولوژی حلقه، دستگاه‌ها در یک حلقه قرار دارند و ارتباطات منطقی در سراسر حلقه انجام می‌شود. در توپولوژی درختی، دستگاه‌ها به صورت سلسله مراتبی به یکدیگر متصل هستند. در توپولوژی شبکه، تمام دستگاه‌ها به یکدیگر متصل هستند و ارتباطات منطقی مستقیم بین همه دستگاه‌ها وجود دارد.
همچنین، توپولوژی پیکانی (Bus) به تمام دستگاه‌ها به یک کابل مشترک متصل شده و ارتباطات منطقی از طریق اشتراک کابل انجام می‌شود. توپولوژی هیبریدی (Hybrid) ترکیبی از توپولوژی‌های مختلف است و از ترکیبات مختلف توپولوژی‌ها و اتصالات فیزیکی برای ایجاد شبکه‌های مناسب برای نیازهای خاص استفاده می‌کند.
این توپولوژی‌ها مختلف و از نظر عملکرد و ساختار فیزیکی متفاوت هستند و بر اساس نیازهای شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر کدام از آنها مزایا و معایب خود را دارند و باید با دقت انتخاب شوند تا به بهترین شکل به نیازهای یک شبکه پاسخ دهند.