در شبکه‌های کامپیوتری، مسیرهای استاتیک یک راهبرد مسیریابی هستند که توسط مدیر شبکه به صورت دستی تعریف می‌شوند و به طور دائمی در جدول مسیریابی نگهداری می‌شوند. در شبکه‌های سیسکو، از دستورات CLI برای تنظیم مسیرهای استاتیک استفاده می‌شود.
برای افزودن یک مسیر استاتیک در CLI سیسکو، از دستور `ip route` یا `ipv6 route` بر اساس نوع IP استفاده می‌شود. مثال زیر نحوه افزودن یک مسیر استاتیک را نشان می‌دهد:
```bash
# برای IPv4
Router(config)# ip route [مقصد] [زیرشبکه مقصد] [نام رابط یا IP مسیریاب مقصد]
# مثال:
Router(config)# ip route 192.168.2.0 255.255.255.0 10.0.0.1
```
در اینجا، `192.168.2.0` نشان دهنده مقصد است، `255.255.255.0` طول پیشوند (subnet mask) زیرشبکه مقصد است، و `10.0.0.1` به عنوان نقطه خروج به مقصد مشخص شده است.
```bash
# برای IPv6
Router(config)# ipv6 route [مقصد IPv6] [پیشوند زیرشبکه] [نام رابط یا IP مسیریاب مقصد]
# مثال:
Router(config)# ipv6 route 2001:db8:1::/64 2001:db8::1
```
در اینجا، `2001:db8:1::/64` نشان دهنده مقصد IPv6 است و `2001:db8::1` به عنوان نقطه خروج به مقصد مشخص شده است.
بعد از این تنظیمات، مسیر استاتیک به جدول مسیریابی اضافه می‌شود و به عنوان یک گزینه دستی در مسیریابی شبکه استفاده می‌شود.
مسیرهای استاتیک در شبکه‌های سیسکو معمولاً برای جلوگیری از استفاده اضافی از پهنای باند یا برای تنظیم مسیرهای خاص برای شبکه‌ها یا مقاصد خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- مقصد:
نشان دهنده آدرس مقصد یا شبکه‌ای است که قصد داریم به آن دسترسی داشته باشیم.
- زیرشبکه مقصد:
طول پیشوند (subnet mask) برای تعیین محدوده آدرس‌های مقصد در مورد IPv4 یا پیشوند زیرشبکه در مورد IPv6.
- نقطه خروج:
IP آدرس یا نام رابط مسیریابی که به عنوان مسیر خروج برای مقصد مشخص شده است.
مثال: اگر یک مسیر استاتیک به شبکه 192.168.2.0 با ماسک 255.255.255.0 افزوده شود، این به معنای این است که هر بسته با مقصد در این محدوده، باید به نقطه خروج مشخص شده ارسال شود.
همچنین، اگر سیسکو مسیرهای استاتیک را به عنوان مسیرهای پیشفرض (default route) نیز تنظیم کنید، این به معنای این است که هر بسته با مقصدی خارج از مسیرهای دیگر مشخص شده، به نقطه خروج پیشفرض ارسال می‌شود.
به عنوان مثال، فرض کنید یک شبکه با آدرس IP 192.168.1.0/24 دارید و می‌خواهید یک مسیر استاتیک برای دسترسی به یک شبکه مختصات 192.168.2.0/24 اضافه کنید. می‌توانید از دستور `ip route` به صورت زیر استفاده کنید:
```bash
Router(config)# ip route 192.168.2.0 255.255.255.0 10.0.0.1
```
- `192.168.2.0` به عنوان مقصد انتخاب شده است.
- `255.255.255.0` نشان‌دهنده ماسک زیرشبکه مقصد است.
- `10.0.0.1` به عنوان نقطه خروج به مسیریاب مقصد تعیین شده است.
این مسیر استاتیک به جدول مسیریابی اضافه شده و هر بسته با مقصد در شبکه 192.168.2.0 به نقطه خروج تعیین شده (در اینجا 10.0.0.1) ارسال می‌شود.
برای توضیحات بیشتر، دو دستگاه به نام Router1 و Router2 در نظر بگیریم. فرض کنید Router1 به شبکه 192.168.1.0/24 و Router2 به شبکه 192.168.2.0/24 متصل باشند.
Router1:
```bash
Router1> enable
Router1# configure terminal
Router1(config)# interface GigabitEthernet0/0
Router1(config-if)# ip address 192.168.1.1 255.255.255.0
Router1(config-if)# no shutdown
Router1(config-if)# exit
Router1(config)# ip route 192.168.2.0 255.255.255.0 10.0.0.2
```
- `GigabitEthernet0/0` نشان دهنده رابط مرتبط با شبکه 192.168.1.0 است.
- `ip address 192.168.1.1 255.255.255.0` تنظیمات آدرس IP برای این رابط.
- `no shutdown` فعال‌سازی رابط.
سپس با دستور `ip route` یک مسیر استاتیک اضافه شده است که برای دسترسی به شبکه 192.168.2.0 از نقطه خروج 10.0.0.2 استفاده می‌کند.
Router2:
```bash
Router2> enable
Router2# configure terminal
Router2(config)# interface GigabitEthernet0/0
Router2(config-if)# ip address 192.168.2.1 255.255.255.0
Router2(config-if)# no shutdown
Router2(config-if)# exit
Router2(config)# ip route 192.168.1.0 255.255.255.0 10.0.0.1
```
- `GigabitEthernet0/0` نشان دهنده رابط مرتبط با شبکه 192.168.2.0 است.
- `ip address 192.168.2.1 255.255.255.0` تنظیمات آدرس IP برای این رابط.
- `no shutdown` فعال‌سازی رابط.
همچنین، با دستور `ip route` یک مسیر استاتیک اضافه شده است که برای دسترسی به شبکه 192.168.1.0 از نقطه خروج 10.0.0.1 استفاده می‌کند.
این تنظیمات به دو Router امکان می‌دهد به صورت مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و از مسیر استاتیک برای این ارتباط استفاده کنند.
حالا که تنظیمات اولیه را برای Router1 و Router2 دیدیم، به توضیحات بیشتر در مورد چگونگی ارتباط بین این دو دستگاه و نحوه عملکرد مسیر استاتیک می‌پردازم.
1. ارتباط فیزیکی:
- Router1 و Router2 به یکدیگر متصل هستند.
برای مثال، اگر از یک کابل Ethernet برای اتصال رابطهای GigabitEthernet0/0 استفاده کرده باشید.
2. تنظیمات آدرس IP:
- Router1: رابط GigabitEthernet0/0 با آدرس 192.168.1.1/24
- Router2: رابط GigabitEthernet0/0 با آدرس 192.168.2.1/24
3. تنظیمات مسیر استاتیک:
- Router1: برای دسترسی به شبکه 192.168.2.0 از نقطه خروج 10.0.0.2 استفاده می‌کند.
- Router2: برای دسترسی به شبکه 192.168.1.0 از نقطه خروج 10.0.0.1 استفاده می‌کند.
4. ارتباط بین دستگاه‌ها:
- اکنون، اگر یک دستگاه در شبکه 192.168.1.0/24 با آدرس 192.168.1.2 به Router1 و یک دستگاه در شبکه 192.168.2.0/24 با آدرس 192.168.2.2 به Router2 متصل شوند، بسته‌ها از طریق مسیر استاتیک به هم متصل خواهند شد.
5. آزمایش ارتباط:
- اگر یک دستگاه در شبکه 192.168.1.0/24 به 192.168.2.2 ارسال داده فرستاده، بسته ابتدا به Router1 خواهد رفت. Router1 با توجه به مسیر استاتیک، بسته را از طریق رابط GigabitEthernet0/0 به Router2 ارسال می‌کند.
این تنظیمات به شبکه این امکان را می‌دهد که از مسیر استاتیک برای ارتباطات بین شبکه‌ها استفاده کند و از جدول مسیریابی دستگاه‌ها برای تصمیم‌گیری در مورد مسیر بهینه استفاده نماید.